VERİ TABANI
Veri tabanı, verilerin elektronik olarak depolandığı; üzerlerinde sorgulama,
ekleme, güncelleme ve silme gibi işlemlerin yapılabildiği sistemlere verilen
genel isimdir.
Verilerin nasıl saklanıp ve kullanılacağına bağlı olarak birçok veri tabanı
yapısından söz etmek mümkündür. Bunlar; İlişkisel Veri Tabanları, Nesne
Odaklı Veri Tabanları, Dağıtılmış Veri Tabanları, Veri Ambarları, NoSQL Veri
Tabanları, Grafik Veri Tabanları, OLTP Veri Tabanları, Bulut Veri Tabanları,
Çoklu Model Veri Tabanı, Belge/JSON Veri Tabanı ve Kendi Kendini Yöneten
Veri Tabanları olarak sıralanabilir.
Bir programlama dili ile veri tabanı sistemleri üzerinde işlem yapabilmek için
tercih edilebilecek birçok veri erişim teknolojisi bulunmaktadır. Bunlar;
ODBC, DAO, RDO, OLE DB, ADO, ADO.NET, LINQ TO SQL ve Entity
Framework'dir.
•ADO.NET (ACTİVEX DATA OBJECT)
ADO, ActiveX Data Object'in kısaltmasıdır ve Microsoft tarafından SQL
Server, Access, XML vb. gibi birçok veri kaynağı üzerinde işlem yapabilmek
için üretilmiş bir teknolojidir. ADO.NET ise .NET platformunun çıkmasıyla
birlikte ADO özelliklerinin geliştirilerek .NET platformuna dahil edilmiş
halidir. ADO.NET Bileşenleri; Connection, Command, DataReader, DataSet ve
DataAdapter'dir.
•Connection
Connection bir veri kaynağı ile yazılım arasındaki bağlantının kurulmasını
sağlayan nesnedir. Uygulama ile veri kaynağı arasında bağlantı kurulduğunda
Connection nesnesi aracılığı ile SQL komutları çalıştırılır.
Uygulamanın kaynak veri tabanı ile bağlantı kurabilmesi için bir takım
bilgilere ihtiyaç vardır. Bu bilgileri içeren bağlantı dizesine “Connection
String” adı verilir. SqlConnection nesnesinin hangi veri kaynağına
bağlanacağını belirlemek için bir bağlantı dizesi tanımlanıp bunun da ilgili
bağlantı nesnesinin “ConnectionString” özelliğine atanması gerekmektedir.
•Command
Command, Connection nesnesinde belirtilen veri kaynağı üzerinde SQL
komutlarının çalıştırılmasını sağlar. “CommandType” özelliği ile çalıştırılacak
komut tipi belirlenebilir. “CommandType” özelliği üç (3) adet değer
alabilmektedir. Bu değerler; Text, Stored Procedure ve TableDirect'dir.
Command nesnesine ait dört adet metot bulunmaktadır. SQL komutlarını
çalıştırabilmek için kullanılan metotlar; ExecuteScalar, ExecuteNonQuery,
ExecuteReader ve ExecuteXmlReader. Çalışmakta olan bir SQL komutunu
iptal etmek için Cancel metodu kullanılır.
•DataReader
DataReader bir veri kaynağından veri okumak (readonly) için kullanılır. Veri
tabanından alınan veriler çalışma zamanında Read() metodu ile satır satır
okunarak işlenir.
•DataSet
DataSet içerisinde ilişkisel verileri tablo yapısında barındıran bir DataTable
koleksiyonudur. Veri tabanından alınan veriler DataSet içerisindeki
DataTable’larda saklanır. System.Data isim uzayında yer alır.
•DataAdapter
DataAdapter veri kaynağı ile DataSet nesnesi arasında bir köprü olarak
tanımlanabilir. Diğer bir tanıma göre ise DataAdapter veri kaynağı ile DataSet
arasındaki çift taraflı veri akışını kolay, verimli ve performanslı bir şekilde
sağlar.
Veri tabanı, verilerin elektronik olarak depolandığı; üzerlerinde sorgulama,
ekleme, güncelleme ve silme gibi işlemlerin yapılabildiği sistemlere verilen
genel isimdir.
Verilerin nasıl saklanıp ve kullanılacağına bağlı olarak birçok veri tabanı
yapısından söz etmek mümkündür. Bunlar; İlişkisel Veri Tabanları, Nesne
Odaklı Veri Tabanları, Dağıtılmış Veri Tabanları, Veri Ambarları, NoSQL Veri
Tabanları, Grafik Veri Tabanları, OLTP Veri Tabanları, Bulut Veri Tabanları,
Çoklu Model Veri Tabanı, Belge/JSON Veri Tabanı ve Kendi Kendini Yöneten
Veri Tabanları olarak sıralanabilir.
Bir programlama dili ile veri tabanı sistemleri üzerinde işlem yapabilmek için
tercih edilebilecek birçok veri erişim teknolojisi bulunmaktadır. Bunlar;
ODBC, DAO, RDO, OLE DB, ADO, ADO.NET, LINQ TO SQL ve Entity
Framework'dir.
•ADO.NET (ACTİVEX DATA OBJECT)
ADO, ActiveX Data Object'in kısaltmasıdır ve Microsoft tarafından SQL
Server, Access, XML vb. gibi birçok veri kaynağı üzerinde işlem yapabilmek
için üretilmiş bir teknolojidir. ADO.NET ise .NET platformunun çıkmasıyla
birlikte ADO özelliklerinin geliştirilerek .NET platformuna dahil edilmiş
halidir. ADO.NET Bileşenleri; Connection, Command, DataReader, DataSet ve
DataAdapter'dir.
•Connection
Connection bir veri kaynağı ile yazılım arasındaki bağlantının kurulmasını
sağlayan nesnedir. Uygulama ile veri kaynağı arasında bağlantı kurulduğunda
Connection nesnesi aracılığı ile SQL komutları çalıştırılır.
Uygulamanın kaynak veri tabanı ile bağlantı kurabilmesi için bir takım
bilgilere ihtiyaç vardır. Bu bilgileri içeren bağlantı dizesine “Connection
String” adı verilir. SqlConnection nesnesinin hangi veri kaynağına
bağlanacağını belirlemek için bir bağlantı dizesi tanımlanıp bunun da ilgili
bağlantı nesnesinin “ConnectionString” özelliğine atanması gerekmektedir.
•Command
Command, Connection nesnesinde belirtilen veri kaynağı üzerinde SQL
komutlarının çalıştırılmasını sağlar. “CommandType” özelliği ile çalıştırılacak
komut tipi belirlenebilir. “CommandType” özelliği üç (3) adet değer
alabilmektedir. Bu değerler; Text, Stored Procedure ve TableDirect'dir.
Command nesnesine ait dört adet metot bulunmaktadır. SQL komutlarını
çalıştırabilmek için kullanılan metotlar; ExecuteScalar, ExecuteNonQuery,
ExecuteReader ve ExecuteXmlReader. Çalışmakta olan bir SQL komutunu
iptal etmek için Cancel metodu kullanılır.
•DataReader
DataReader bir veri kaynağından veri okumak (readonly) için kullanılır. Veri
tabanından alınan veriler çalışma zamanında Read() metodu ile satır satır
okunarak işlenir.
•DataSet
DataSet içerisinde ilişkisel verileri tablo yapısında barındıran bir DataTable
koleksiyonudur. Veri tabanından alınan veriler DataSet içerisindeki
DataTable’larda saklanır. System.Data isim uzayında yer alır.
•DataAdapter
DataAdapter veri kaynağı ile DataSet nesnesi arasında bir köprü olarak
tanımlanabilir. Diğer bir tanıma göre ise DataAdapter veri kaynağı ile DataSet
arasındaki çift taraflı veri akışını kolay, verimli ve performanslı bir şekilde
sağlar.